SURNAMES OF POLITICS MEN

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣΔευτέρα 8 Οκτωβρίου 2007
Του ΠΑΝΟΥ ΜΠΑΪΛΗ

Από πού κρατάει η σκούφια του; Το ερώτημα,ρητορικό ή μη, δείχνει ως ένα βαθμό τη δυ-
σκολία να εντοπίσουμετη ρίζα του επωνύμου μας, που μας ακολουθεί πολλές φορές ερήμην.
Τα ανθρωπωνύμια συνήθως κρύβουν επαγγέλματα, τόπους καταγωγής, ειρωνείες ή και εμπνευσμένες προσφωνήσεις.
Στην όποια εκδοχή τους έχουν ωστόσο και το συμβολικό τους χαρακτήρα. Ολα διά της επιστήμης ερμηνεύονται κι αυτό τουλάχιστον επιχείρησε να κάνει ο Κωνσταντίνος Τρυφερούλης, ο λυκειάρχης από τη Λάρισα ο οποίος σε μια πολυσέλιδη έκδοση («Ετυμολογική
ακτινογραφία των ονομάτων τωνΕλλήνων Προέδρων, πρωθυπουργών, βουλευτών και ευρωβουλευτών 1974-1995», εκδόσεις Επικαιρότητα) προσπάθησε να έρθει όσο το
δυνατόν πιο κοντά στις ρίζες των ονομάτων των πολιτικών. Τουρκικές, λατινικές ή και αλβανικές λέξεις αποτελούν σε πολλές περιπτώσεις τη βάση ενός επωνύμου,
χαρακτηριστικό των επιρροών καιτων ανακατατάξεων στα Βαλκάνια.
Ανεξάρτητα από το αν ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος παλαιότερα λεγόταν Τούρκογλου (ο ίδιος το διαψεύδει κατηγορηματικά), το επώνυμο Βενιζέλος διχάζει επιστήμονες και ακόμη και σήμερα. Οι εκδοχέςπολλές. Ο Αντώνης Χατζής, ένας εκ των κορυφαίων μελετητών, αναφέρει σχετικά: «Γενάρχης των Αθηναίων Μπενηζέλων υπήρξεν Ελλην τιςΜπενής (Βενέδικτος) Ζέλης».
Ο Γρ. Καμπούρογλου το αποδίδει στην «αραβικήν και μετέπειταισπανική λέξη μπένι και το επώνυμο Ζέλλος». Ο Κ. Τρυφερούλης εκτιμά ότι το Μπενιζέλος προήλθεαπό το ιταλικό Bonangelo, άλλωςBenagelo-Beninzelo = καλάγγελος.
Δαιδαλώδης είναι η αναζήτησητης ρίζας των επωνύμων πολλώνπολιτικών.
Το επώνυμο Παπανδρέου είναι πιο απλό. Προέρχεται από το παπάς(πάππος = παππούς) - Ανδρέας, Παπανδρέας, το οποίο ακολουθώντας τα αρχαία πρωτόκλιτα ουσιαστικά
σχημάτισε τη λόγια γενική Παπαν-δρέου.
Το πρόθημα «παπα» (πάππος)το συναντάμε και στην περίπτωσητης κυρίας Παπαρήγα.
Το ρήγας(λατιν. rex, γενική regis = βασιλιάς)είναι ανθρωπωνύμιο βαπτιστικό και
επώνυμο.
Το επώνυμο του τέταρτου των πολιτικών αρχηγών του κ. ΑλέκουΑλαβάνου είναι, σύμφωνα πάνταμε τον Κ. Τρυφερούλη, ένας άλλος τύπους του Αλαμάνος, εθνικού ονόματος ενός γερμανικού φύλου.
Πάντως, το Αλαμάνος σημαίνει καιαιμοβόρος, ενώ το ρήμα αλαμανίζω, διασκορπώ, λεηλατώ!
Το επώνυμο του κ. Γιώργου Καρατζαφέρη είναι σύνθεση τουρκοαραβικών λέξεων. Προέρχεται από τοΚara = μαύρος και caferi που είναιονομασία σιιτικής αίρεσης (από τονΤζαφέρ ες Σαδίκ, γιο του διαδόχουτου Μωάμεθ) και οπαδού της αίρεσης αυτής.
Πάντως, στην Ηπειρο αλλά και την Πελοπόννησο συναντάται και το τοπωνύμιο Τζαφέρης, το οποίο προφανώς μετέφεραν στην Ελλαδα Πολιτικά επώνυμα με ρίζες Τουρκικές, λατινικές, αλβανικές λέξεις αποτελούν συχνά τη βάση ενός ονόματος,
χαρακτηριστικό των ανακατατάξεων στα Βαλκάνια
Μπορεί για πολλούς οι ειδικοί να διαφωνούν, για τον κ. Κώστα Λαλιώτη
όμως η προέλευση του επωνύμου του δεν αμφισβητείται. Προέρχεται από το χωριό Λάλα της Ηλείας που έκτισαν οιΤουρκαλβανοί. Οι Λαλιώτες υπήρξαν διώκτες των χριστιανών, οι οποίοι όμως διατηρούσαν καλές σχέσεις με τους αρματολούς. Στην αλβανική γλώσσα η
λέξη lala σημαίνει θείος…
▪ Δύο είναι οι εκδοχές για το επώνυμο Μητσοτάκη. Σύμφωνα με τη μία Μη-είναι ο γιος του Μήτσου. Δενόμως να προέρχεται και από το βενετικό Αmitzo (Amiko) = φί-λος. Από το Amitzo με παράλειψη τουα και την προσθήκη της κατάληξης ottoερχόμαστε mizzotto.
To Mizzo και Mizzotto στα ελληνικάαποδόθηκαν στο Μίτσος- Μήτσος, Μι-στότος – Μητσότος. Από το τελευταίοκαι με την κατάληξη –άκης φτάνουμεστο Μητσοτάκης.
▪ Με ρίζες στα βάθη των αιώνων το επώνυμο του Θόδωρου Πάγκαλου (Παν+ καλός = ωραιότατος). Χρησιμοποιεί-ται συνεχώς ως ανθρωπωνύμιο από τηνκλασική αρχαιότητα.
▪ Το επώνυμο του Προέδρου της Δη-μοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια διχάζει και αυτό. Στην απλή του εκδοχήμπορεί να προέρχεται από το παππούς.Μπορεί επίσης να προέρχεται και απότο «παπούλης» (ιερέας). Υπάρχει όμως και χωριό Παπούλια στη Μεσσηνία. Επί
Τουρκοκρατίας υπήρχαν και όσπρια που λέγονταν παπούλια.